كودك مبتلا به کیفوز دارای پشتی است كه به طور غیرطبیعی گرد و یا برآمده است. این بیماری در دختران بیشتر از پسران است. وقتی به طور مستقیم از پشت به ستون فقرات طبیعی نگاه کنیم می‌بینیم که ممکن است یک انحنای 20 درجه‌ای داشته باشد. هدف از درمان کیفوز (قوز پشتی) جلوگیری از خمیدگی بیشتر و تسکین علائم است.
انواع قوز پشتی
سه نوع قوز کمر وجود دارد:
- كیفوز خلفی: كیفوز خلفی با انحنای بیش از 50 درجه ستون فقرات مشخص می‌شود. بیمارانی که از کیفوز خلفی رنج می‌برند می‌توانند با ورزش کردن بهبود یابند.
- كیفوز شوئرمن: كیفوز شوئرمن یا بیماری شوئرمن نوعی قوز پشتی است كه به طور معمول در نوجوانان دیده می‌شود. مهره‌ها در اثر این بیماری خمیده شده و ستون فقرات شکل کوهان به خود می‌گیرد. این بیماری درصد بسیار کمی از افراد را تحت تأثیر قرار داده و می‌تواند با بزرگ شدن ستون فقرات بدتر شود.
- كیفوز مادرزادی: كیفوز مادرزادی نوعی ناهنجاری ستون فقرات است كه در بدو تولد وجود دارد و با انحنای بیرونی ستون فقرات مشخص می‌شود. با بزرگ شدن کودک، انحنای بیرونی قابل توجه‌تر می‌شود.
چه عواملی باعث ایجاد کیفوز در کودک می‌شود
ممکن است کودک با قوز به دنیا بیاید یا به دلایل دیگری به آن مبتلا شود. این دلایل شامل موارد زیر هستند:
- مشکلات متابولیکی
- شرایط عصبی عضلانی
- بیماری استخوان شکننده (osteogenesis imperfecta) که باعث می‌شود استخوان‌ها به راحتی بشکنند
- اسپینا بیفیدا
- بیماری شوئرمن که باعث می‌شود مهره‌ها در قسمت فوقانی کمر خم شوند
قوز در اثر دولا دولا و خمیده راه رفتن نیز می‌تواند ایجاد شود. در چنین مواردی، به آن کیفوز خلفی گفته می‌شود که رایج‌ترین نوع قوز پشتی است و اغلب در سنین نوجوانی مشاهده می‌شود.
علائم كیفوز در كودك
اگر دچار قوز پشتی خفیفی شده‌اید ممکن است هیچ علامتی را تجربه نکنید. با پیشرفت بیماری، علائم کیفوز بسته به شدت انحنای کمر و همچنین علت ابتلای شما متفاوت خواهد بود. علائم قوز کمر ممكن است شامل موارد زیر باشد:
- شانه‌هایی که به سمت پایین گرد شده‌اند
- قوز روی کمر
- کمردرد
- خستگی
- سفتی در ستون فقرات
- انقباض عضلات همسترینگ
تشخيص كيفوز
کیفوز در معاینه بدنی توسط پزشک عمومی یا متخصص ستون فقرات تشخیص داده می‌شود. پزشک در طول معاینه فیزیکی تاریخچه پزشکی شما را مرور می‌کند، علائم شما را ارزیابی کرده، و آزمایش تصویربرداری تشخیصی را سفارش می‌دهد. آزمایش تصویر تشخیصی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- اشعه X – اشعه ایکس می‌تواند از جزئیات ستون فقرات عکس بگیرد تا مشخص شود که انحنای ستون فقرات از 50 درجه بیشتر است یا خیر.
- سی‌تی اسکن (توموگرافی کامپیوتری) – سی‌تی اسکن می‌تواند تصاویر دقیق و مقطعی از ستون فقرات را تولید کند.
- اسکن MRI (تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی) – اگر پزشک مشکوک باشد که بیماری دیگری مانند تومور نخاعی یا عفونت باعث ایجاد علائم شما شده است، ممکن است یک اسکن MRI سفارش دهد که تصاویر مفصلی از استخوان و بافت‌های نرم اطراف ستون فقرات تولید می‌کند.
اگر قوز پشتی زود تشخیص داده و درمان شود، نتایج موفقیت آمیزتر خواهند بود.
عوامل خطر كیفوز
عوامل خطر اصلی ایجاد قوز کمر شامل موارد زیر است:
- سن – كيفوز در زنان مسن شايع‌تر است
- ژنتیک – اگر یکی از اعضای خانواده مبتلا به کیفوز باشد، به احتمال زیاد شما نیز بعداً به آن دچار خواهید شد
- پوکی استخوان – افراد مبتلا به پوکی استخوان با وخیم‌تر شدن این بیماری احتمالاً دچار قوز پشتی می‌شوند
درمان كيفوز در كودكان
متخصص مراقبت از ستون فقرات شما یک برنامه درمانی خاص را برای شما تهیه می‌کند. اغلب پزشکان درمان شما را با داروهای بدون نیاز به نسخه یا داروهای ضد درد یا داروهای پوکی استخوان شروع می‌کنند. داروهای پوکی استخوان می‌توانند با تقویت استخوان‌ها از پیشرفت بیماری جلوگیری کنند.
درمان جراحی
جراحی معمولاً می‌تواند ظاهر کمر را اصلاح کند و ممکن است به تسکین درد نیز کمک کند اما عوارض بسیار بالایی دارد. جراحی فقط در موارد شدید كیفوز توصیه می‌شود ، در شرایطی كه مزایای احتمالی جراحی بیش از خطرات آن باشد. اگر انحنای ستون فقرات شما بسیار مشخص باشد معمولا عمل جراحی توصیه می‌شود. درمان جراحی در موارد شدید می‌تواند گزینه مناسبی باشد که شامل موارد زیر است:
- فیوژن ستون فقرات: بیمارانی که علائم آن‌ها با درمان‌های محافظه کارانه تسکین نمی‌یابد، درد شدیدی را تجربه می‌کنند و انحنای بیش از 75 درصد دارند ممکن است برای اصلاح کیفوز به مداخله جراحی نیاز داشته باشند. فیوژن نخاعی خلفی رایج‌ترین جراحی برای درمان قوز پشتی است. پزشک شما در طی عمل جراحی از ابزارهایی برای همجوشی ستون فقرات با هم استفاده خواهد کرد.
- کیفوپلاستی: کیفوپلاستی آخرین گزینه درمانی جراحی برای قوز پشتی است. در این روش یک بالون به مهره‌ها وارد شده و برای صاف کردن ستون فقرات با یک مایع سفت شونده پر می‌شود.
درمان‌های دیگر
سایر گزینه‌های درمانی برای قوز پشتی در کودکان عبارتند از:
- فیزیوتراپی – فیزیوتراپی با تمرکز بر تمرینات و کشش‌هایی که باعث تقویت کمر و ایجاد هسته قوی در بدن می‌شوند، می تواند به بهبود وضعیت بدن کمک کند. این حرکات اصلاحی به خصوص برای درمان کودکان باید زیر نظر دکتر انجام شود. بیشتر حرکات اصلاحی با کمک خود پزشک انجام می‌شود.
- اصلاح سبک زندگی – حفظ وزن سالم و سطح فعالیت مناسب می‌تواند به جلوگیری از بدتر شدن قوز پشتی کمک کند. نحوه صحیح حمل کردن اجسام باید به کودکان آموخنه شود
- بریس – کودکان یا نوجوانانی که هنوز در حال رشد هستند ممکن است با پوشیدن بریس مشکل خود را اصلاح کنند.
پیشگیری
بعضی اوقات افراد با حفظ وضعیت خوب و سلامت در کمر خود می‌توانند از بروز كیفوز به ویژه در كودكان جلوگیری كنند. نکاتی برای پیشگیری از ایجاد قوز کمر شامل موارد زیر است:
- به طور منظم ورزش کنید
- اجتناب از دولادولا و خم راه رفتن
- استفاده از تجهیزات ارتوپدی هنگام استفاده از میز یا کامپیوتر
- استفاده از کوله پشتی‌هایی که طراحی‌های استانداردی دارند و وزن را به طور مساوی در کمر پخش می کنند
سؤالات متداول
آیا کیفوز ارثی است؟
کیفوز نیز مانند اسکولیوز یک بیماری ارثی است، اما عوامل زیادی در ایجاد آن دخیل هستند. بنابراین الگوی ارثی روشنی برای آن وجود ندارد.
آیا قوز پشتی با افزایش سن بدتر می‌شود؟
افزایش سن می‌تواند منجر به پیشرفت تدریجی قوز پشتی در طی سالیان متمادی شود. هنگامی که کیفوز ایجاد شود، به مرور بدتر می‌شود زیرا عدم تعادل نیروها به طور مداوم سایش و پارگی را افزایش می‌دهد. انواع مختلفی از بیماری‌های سیستمیک نیز می‌توانند با گذشت زمان باعث بروز قوز پشتی شوند.
اگر کیفوز در کودکان درمان نشود چه اتفاقی می‌افتد ؟
کیفوز در صورت عدم درمان می‌تواند پیشرفت کند و درد و ناهنجاری‌های ظاهری را نیز به همراه داشته باشد. برای کودکان مبتلا به قوز پشتی و انحنای کوچکی که کمتر از 50 درجه باشد، درمان با مهاربندی می‌تواند مؤثر باشد.
چه اندام‌هایی تحت تأثیر کیفوز قرار می‌گیرند؟
علائم قوز پشتی علاوه بر انحنای کمر ممکن است شامل کمردرد یا سفتی باشد. قوز کمر در موارد شدید می‌تواند بر اندام‌ها، اعصاب، و سایر قسمت‌های بدن تأثیر بگذارد.
آیا کیفوز برگشت‌پذیر است؟
كیفوز خلفی یا “قوز پشتی” نتیجه وضعیت بد قرارگیری بدن است. … با این حال، تقویت عضلات کمر می‌تواند به وضعیت مناسب بدن کمک کند. در کیفوز شوئرمن انحنای قفسه سینه معمولاً 45 و 75 درجه است.